آنچه که باید در مورد ناندرولون دكانوات بدانید!

ناندرولون دكانوات که با نام تجاری Deca-Durabolin فروخته می شود ، یك داروی آندروژن و آنابولیك استروئیدی است كه در درجه اول در درمان کم خونی  (آنمی) و  کاهش وزن ناخواسته، و همچنین در درمان پوکی استخوان در زنان یائسه کاربرد دارد. این دارو از طریق  تزریق به عضله یا چربی به صورت هر هفته یک بار تا چهار هفته یک بار انجام می شود.

عوارض جانبی ناندرولون دكانوات ممكن است شامل  ایجاد خصوصیات مردانه مانند آكنه، افزایش رشد موی زائد، تغییر صدا و افزایش میل جنسی باشد. این دارو یک آندروژن و آنابولیک استروئیدی مصنوعی است و از این رو آگونیست گیرنده آندروژن ها (AR ) مانند تستوسترون و دی هیدروتستوسترون (DHT ) است.

این ماده دارای اثرات آنابولیکی قوی و اثرات آندروژنی ضعیف است که به آن یک اثر جانبی خفیف می بخشد و آن را برای استفاده زنان و کودکان مناسب می سازد. ناندرولون دکانوات یک استر ناندرولون و یک داروی پیش ساز دارای نیمه عمر طولانی از ناندرولون در بدن است. این دارو  برای اولین بار در سال 1960 معرفی شد و در سال 1962 برای مصارف پزشکی مورد استفاده قرار گرفت.

درواقع این دومین استر ناندرولون بود که پس از ناندرولون فنیل پروپیونات (NPP )  در سال 1959 معرفی شده است  و یکی از استرهای پر کاربرد ناندرولون است که به طور گسترده استفاده میشود.. علاوه بر کاربردهای پزشکی، از ناندرولون دکانوئات برای بهبود عضلات و عملکرد بدن استفاده می شود.. این دارو در بسیاری از کشورها تحت نظارت استفاده می شود و بنابراین استفاده غیر پزشکی به طور کلی غیرقانونی است.

۱.۱. کاربردهای پزشکی ناندورولون دکانوات

ناندرولون دكانوات در ایالات متحده به طور خاص برای درمان کم خونی، بیماری مزمن کلیه و در انگلستان به طور خاص برای درمان پوکی استخوان در زنان یائسه تأیید شده است. همچنین در استرالیا به طور خاص برای درمان نارسایی کلیه، بیماری مزمن کلیه، کم خونی ناشی از نارسایی کلیه، کم خونی آپلاستیک، پوکی استخوان (در زنانی که از مصرف استروژن ها منع شده اند)، سرطان پستان و برای بیماران تحت درمان طولانی مدت با کورتیو استروئیدها تایید شده است.

در نیوزیلند، این دارو برای بیماریهای پوکی استخوان، سرطان پستان و همچنین به عنوان یک درمان مکمل برای شرایطی که با تحلیل عضلات مشخص می شود تأیید شده است. از طرفی، با وجود عدم تایید این دارو برای حفظ توده بدون چربی در بیماران [6]HIV / AIDS و تحلیل عضلات، همچنان استفاده می شود.

در گذشته، ناندرولون دكانوات برای دیگر شرایط و موقعیت ها از جمله استفاده قبل و بعد از عمل برای افزایش توده بدون چربی، درمان كاهش وزن به دلیل دوره ی نقاهت یا بیماری، سالخوردگی (به عنوان مثال ضعف عمومی ، خستگی)، سوختگی، آسیب  و ترومای شدید، و موارد خاصی از نارسایی رشد در کودکان استفاده قرار گرفته است. با ابتدای دهه 1970، ناندرولون دكانات تصفیه و استفاده ازآن محدود تر شد. از طرفی، استفاده از این دارو در درمانهای دارویی محدود شده است و فروش آن در بسیاری از کشور ها متوقف شده است.

جالب توجه است که استرهای ناندرولون می توانند به عنوان نوعی از درمان جایگزینی آندروژن برای درمان کمبود آندروژن در مردان استفاده شوند. با این حال، به طور کلی برای این منظور مورد استفاده قرار نگرفته اند، و بیشتر به عنوان عوامل آنابولیک مورد استفاده قرار می گیرند. در هر صورت، ناندرولون دكانوئات به طور گسترده در دوزهای پایین به عنوان وسیله ای برای جایگزینی آندروژن در زنان یائسه به عنوان مثال برای حفظ تراكم مواد معدنی استخوان و کاهش خطر پوکی استخوان مورد استفاده قرار می گیرد. این یکی از تنها سه آندروژن است که برای جایگزینی آندروژن در زنان یائسه تأیید شده است.

استرهای ناندورولون اخیرا در مردان به دلیل خصوصیت هایی از جمله نسبت بالای اثر آنابولیک به آندروژنیک و در پی آن ریسک کمتر و قابل چشم پوشی ریزش موی سر، بزرگ شدن پروستات و سرطان های وابسته به تستوسترون، به طور گسترده ای پیشنهاد میشوند. استر های ناندرولون و ترکیبات وابسته مثل ترستولون و دیمتاندرولون اندکانوات همچنین به عنوان وسیله ی جایگزینی اندروژن در مطالعات برای پیشگیری از باروری در مردان معرفی شده اند.

۲.۱. دوز مصرفی ناندورولون دکانوات

دوز مصرف ناندورولون دکانوات 25-50 میلی گرم هر 6 تا 12 هفته یکبار (استفاده 2-8 میلی گرم در هفته نیز موثر است) با تزریق عضلانی برای درمان جایگزینی آندروژن عمومی در زنان مناسب تلقی می شود. دوز 50 میلی گرم هر 2-4 هفته یک بار به صورت تزریق عضلانی به عنوان پیشگیری و درمان استئوپروز  بعد از یائسگی و در درمان تسکینی برای موارد خاص سرطان سینه استفاده میشود.

دوز متوسط مصرفی در کودکان 2 تا 13 سال با آنمی ناشی از بیماری های مزمن کلیه، 25 تا 50 میلی گرم هر 3-4 هفته به صورت تزریق عضلانی میباشد. دوز های مصرفی برای مردان و برای دیگر موارد نیز شرح داده شده است.

۳.۱. اشکال در دسترس ناندورولون دکانوات

ناندورولون دکانوات 25mg/ml, 50mg/ml, 100mg/ml, 200mg/ml به صورت محلول در چربی برای تزریق عضلانی در دسترس است.

۴.۱. استفاده های غیر پزشکی ناندورولون دکانوات

ناندورولون دکانوات با هدف حفظ عضلات و  افزایش عملکرد بدن در ورزشکاران حرفه ای، بدن سازان و وزنه برداران مورد استفاده قرار میگیرد. درواقع، ناندورولون دکانوات یکی از معروف ترین AAS  های قابل تزریق در سراسر جهان است و استرهای ناندورولون به عنوان معروفترین AAS های مورد استفاده بدن سازان و در دیگر ورزش ها است. تاثیر اندرولون دکانوئات تا حدودی بخاطر نسبت بالای آنابولیک به آندروژنیک در ناندرولون است و تمایل ضعیف آن برای نشان دادن عوارض آندروژنیک و استروژنیک است.

۵.۱. موارد منع مصرف ناندورولون دکانوات

موارد منع مصرف برای ناندرولون دکانوئات در بارداری، شیردهی، سرطان پروستات، سرطان سینه مردان، سرطان سینه در زنان با هایپرکلسمی، افراد با سابقه آلرژی (به ناندرولون دکانوات یا مواد اضافی در داروها مثل روغن ارچی (بادام زمینی)، شامل کسانی که به بادام زمینی یا سویا آلژی دارند) ، بیماری نفروز یا نفریتیک کلیوی، بیماری های کبد با اختلال در دفع بیلی روبین و نارسایی قلبی است. دوز بالای مصرف آن در زنانی که احتمال بروز ویژگی های مردانه وجود دارد نیز جایز نیست.

 افرادی که بیماری کلیوی شدید، بیماری قلبی شدید، حساسیت مفرط، حاملگی (در گروه X قرار دارد)، شیردهی، خونریزی غیرطبیعی ژنیتال، مردان مبتلا به سرطان پستان و پروستات نباید از این استروئید استفاده کنند.

۶.۱. عوارض جانبی ناندورولون دکانوات

عوارض جانبی ناندرولون دکانوئات به دوز مصرفی، طول دوره مصرف و حساسیت فرد مصرف کننده آن وابسته است. تعدادی از عوارض غیرمعمول و نادر این ترکیب دردوز های مصرفی پیشنهادی مشاهده شده است. پیدایش خصوصیات مردانه در زنان عارضه ای است که در دیگر  AASها کمتر مشاهده شده یا حداقل شدت کمتری داشته است.

از دیگر عوارض غیر معمول ناندرولون دکانوات در دوزهای مصرفی پیشنهادی احتباس آب، مهار اسپرماتوژنز، آتروفی بیضه ها، اختلال در نعوظ، بزرگی پستان در مردان، افزایش دفعات نعوظ آلت تناسلی، افزایش اندازه آلت تناسلی در پسران قبل از بلوغ، هیپرتروفی کلیتوریس، افزایش رشد موهای زائد، الیگومنوره  (قاعدگی نامنظم )، آمنوره ، هایپرلیپیدمی، کاهش  سطح خونی  HDL، افزایش سطح خونی هموگلوبین (تا حد غیر طبیعی)، فشار خون بالا، تحریک پذیری مثانه، کاهش جریان ادرار، هایپرپلازی خوش خیم پروستات، بسته شدن زودرس اپی فیز (در کودکان) و آکنه می باشد. عوارض جانبی نادر نیز شامل عملکرد غیر طبیعی کبد، یرقان، هپاتیت احتقان عروق کبدی، تومورهای کبدی، روغنی شدن پوست، موهای چرب، بثورات جلدی، خارش، جوش، کهیر در محل تزریق و فورونکولوز  (کورک زدگی) است. واکنش محل تزریق موضعی نیز ممکن است رخ دهد. برخلاف دیگر دارو های دسته  AASمثل متیل تستوسترون، ناندرونول دکانوئات با سمیت کبد همراه نیست.

بروز ویژگی مردانه در زنان (ویرالیزاسیون ) به عنوان یک عارضه جانبی رایج ناندرولون در خانم ها میباشد که شامل آکنه، کلفتی صدا ، پرمویی بدن ( هیرسوتیسم) و تغییرات میل جنسی است. بزرگ شدن کلیتوریس نیز از جمله علامت های غیرمعمول ناندرولون است که می تواند رخ دهد. این عارضه به ویژه در دوز های بالا و درمان طولانی مدت شایع است.

بعضی از عارضه ها مانند کلفت شدن صدا می تواند حتی غیر قابل برگشت باشد.گرفتگی صدا اغلب اولین نشانه  های این عارضه است. اگرچه گفته می شود که ناندرولون اندکی آندورژنیک  است اما هنوز ممکن است گاهی اوقات در دوز های توصیه شده در خانم ها خصوصا در دراز مدت باعث بروز ویژگی مردانه در زنان شود. بروز ویژگی مردانه در زنان در خانم هایی که به صورت کوتاه مدت ناندرولون دکانوئات را با دوز 100 میلی گرم در هر 2هفته یکبار به مدت 12 هفته نیز مشاهده شده است. مصرف طولانی مدت (بیش از یک سال ) در دوز 50 میلی گرم در هر 2 یه 3 هفته ویرالیزاسیون قابل توجهی را در زنان نشان داده است.

۷.۱.مصرف بیش از حد ناندرولون

سمیت حاد استر های ناندرولون در حیوانات بسیار کم است و هیچ گزارشی از سمیت در انسان دیده نشده است. همچنین هیچ توصیه خاصی برای مدیریت ناندرولون دکانوئات وجود ندارد.

۸.۱. تداخلات دارویی ناندرولون دكانوات

آنتی استروژن ها مانند مهار کننده های آروماتاز (به عنوان مثال آناستروزول) و گیرنده انتخابی استروژن ( مانند تاموکسیفن و رالوکسیفن) میتوانند مانع اثرات استروژنیک ناندرولون شوند. مهار کننده های 5α-ردوکتاز مانند فیتاستراید و دوتاستراید نیز می توانند از بروز غیر فعال شدن ناندرولون در بافت های به اصطلاح آندروژنی مانند پوست، فولیکول های مو و غده پروستات و .. جلوگیری کنند و ممکن است اثرات جانبی آندروژنی آن را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. آنتی آندروژن هایی مانند سایپرترون استات، اسپیرونولاکتون و بیکلوتامید می توانند هر دو اثر آنابولیک و آندروژنیکAAS  مانند ناندرولون دکائونات را کاهش دهند.

۹.۱. خصوصیات فارماکولوژی ناندرولون

۱.۹.۱. خصوصیات فارماکودینامیک  ناندرولون دكانوات

ناندرولون دکائونات استر ناندرولون یا یک پیش ساز ناندرولون است. آندروژنها و استروئیدهای آنابولیک یا آگونیستهای[20] AR، هدف بیولوژیکی آندروژن هایی مثل تستوسترون و DHT می باشند. همانند  تستوسترون، ناندرولون دکائونات باعث افزایش اثرات آنابولیک و کاهش اثرات آندروژنی میشود و به عنوان ماده ای با اثرات آنابولیک قوی و اثرات آندروژنیک ضعیف ( با مقدار شاخص 10:6یا12:1یا نسبت1:11 اثر میوتروفیک به اثر آندورژنیک  (Anabolic/androgenic)) در نظر گرفته می شود.

این نسبت به طور خاص بر اساس مدلهای حیوانی مانند جوندگان تعریف شده است. به طوریکه تغییرات در وزن عضلات پرینه (بولبوکاورنوسوس)/ لگنی در موش (آنابولیک یا فعالیت میوتروفیک) و غدد تناسلی (فعالیت آندروژنی) در مقایسه با تستوسترون و سپس برای ایجاد یک نسب استفاده می شود. در مقایسه با ازاندرولون (که نسبت حدود 1:10 دارد) تصور می شود که ناندرولون دارای بالاترین نسبت آنابولیک به اثر آندروژنیک نسبت به دیگر مشتقات AAS میباشد. به همین دلیل ناندرولون از مشتقات مناسب گروه AAS برای استفاده در گروه زنان و کودکان در نظر گرفته می شوند. اثرات آندروژنیک مانند ویرالیزاسیون با دوز های توصیه شده ناندرولون دكانوات، نسبتا نادر هستند. اگرچه ممکن است این اثرات با استفاده از دوز های بالاتر یا استفاده طولانی مدت رخ دهد.

به نظر می رسد که پایین بودن اثرات آندروژنیک ناندرولون مربوط به این واقعیت است كه بسیاری از AAS های دیگر مانند تستوسترون از طریق تبدیل α-ردوكتاز به آگونیست های  قوی تر رسپتورهای آندروژنی مانند DHTدر بافتهای خاص از جمله پوست، فولیكول مو، غده پروستات و كبد تقویت می شوند و در بافت هایی مانند مغز، ناندرولون با تبدیل شدن به لیگاندی با میل کمتر به رسپتورهای آندروژنی (دی هیدروناندرولون) توسط آلفا-ردوکتاز، غیر فعال می شود.

تصور می شود که این امر منجر به رشد بسیار زیاد موهای صورت و بدن ، ریزش موی سر و احتمالاً مواردی مانند بزرگ شدن پروستات و سرطان پروستات با استرهای ناندرولون  شود. علاوه بر فعالیت آنابولیک و آندروژنیک، ناندرولون دکانوئات دارای فعالیت استروژنی کم (از طریق متابولیت استرادیول آن) و فعالیت پروژستوژنیک متوسط ​​است که ممکن است منجر به عوارض جانبی مانند احتباس مایعات و بزرگی پستان در مردان شود. مانند سایر AAS ها، ناندرولون دكانوات دارای اثرات آنتی گونادوتروپیک است. بطوریکه مشخص شده است که سطح تستوسترون را به میزان 57٪ با دوز 100 میلی گرم در هفته و 70٪ با دوز 300 میلی گرم در هفته در مردان پس از 6 هفته درمان پایین می آورد. هر دو فعالیت آندروژنیک و پروژستوژنیک ناندرولون ممکن است به قدرت آنتی ژنوتیکی آن مرتبط باشد.  نسبت به تستوسترون، قدرت آنتی گنادوتروپیک ناندرولون دکانوئات از فعالیت استروژنی آن ناشی می شود.

۲.۹.۱. خصوصیات فارماکوکینتیک  ناندرولون دكانوات

با تزریق عضلانی ناندرولون محلول در چربی، یک منبع ذخیره ای طولانی مدت از ناندرولون در ماهیچه ها تشکیل می شود. ناندرولون دکانوئات بدون تغییردر عضلات ذخیره می شود و به آرامی در بدن جذب می شود. این دارو در هنگام گردش در خون، تبدیل به ناندرولون می شود که شکل فعال دارو است.

افزایش شدیدی در سطح ناندرولون خون در 24 تا 48 ساعت پس از تزریق عضلانی دیده می شود و به دنبال آن در طی دو یا سه هفته با كاهش تدریجی سطح خونیآن به سطح ثابتی می رسد. زیست دسترسی تزریق عضلانی ناندرولون دكانوئید در حدود 53 تا 73 درصد است و نسبت به محل تزریق متفاوت است. بیشترین میزان دسترسی، در هنگام تزریق به عضله گلوتئال دیده می شود.

این دارو مانند تستوسترون، ناندرولون در خون بیشتر به صورت باند به پروتیین دیده می شود اما به هر دو شکل باند شده و آزاد در خون وجود دارد. این ماده  تمایل کمی به اتصال به گلوبولین- متصل شونده به هورمون جنسی SHBG دارد. بطوریکه حدود 5 درصد در مقایسه با تستوسترون و 1 درصد در مقایسه با  DHT به SHBG متصل  است.

این دارو به سرعت در خون توسط استرازها به دكانوئات ناندرولون هیدرولیز می شود و نیمه عمر آن یک ساعت یا كمتر است و به نظر نمی رسد که در عضله یا چربی هیدرولیز شود. متابولیسم ناندرولون در کبد رخ می دهد و بسیار شبیه به تستوسترون است. به طوریکه در کبد تحت تاثیر آنزیمهای ۵-آلفاردوکتاز ، ۵- بتا ردوکتاز و ۳ -آلفاهیدروکسی استروئید دهیدروژناز، 3-بتاهیدروکسی استروئید دهیدروژناز و 17- بتا هیدروکسی استروئید دهیدروژناز قرار می گیرد. متابولیت های ناندرولون شامل 5آلفا-دی هیدروناندرولون، 19-نوراندروسترون و 19-نورتیوکلانولون است که 19-نوراندروسترون متابولیت اصلی آن است.

متابولیتهای دیگر شامل 19-نوراندروستنیدون، 19-نوراندرواستانیدول، 19-نوراپیاندروسترون و ترکیبات آن است. ناندرولون نیز مانند تستوسترون تحت آروماتیزاسیون به استرادیول تبدیل میشود. هرچند که در حدود 20٪ یا احتمالاً کمتر نسبت به تستوسترون این تبدیل صورت می گیرد. یک مطالعه نشان داد که تقریباً هیچ آروماتیزاسیون از ناندرولون در مردان وجود ندارد. نیمه عمر حذف ناندرولون دكانات با تزریق عضلانی تقریباً 6 تا 12 است.

مطالعاتي كه مدت زمان اثر ناندرولون را از طريق اثرات آنابوليك آن مورد ارزيابي قرار داده اند، نشان داده اند كه تزريق عضلاني تنها 50 تا 100 ميلي گرم در مدت زمان 18 تا 25 روز در خون باقی می ماند. نیمه عمر خونی برای فرآیند ترکیبی هیدرولیز به ناندرولون و از بین بردن ناندرولون 4.3 ساعت است. ناندرولون و متابولیتهای آن به طور عمده به صورت کنژوگه در ادرار دفع می شوند.

با اینکه ناندرولون دکانوات معمولا به صورت تزریقی داخلی عضلانی استفاده می شود، اما دیده شده است که تزریق زیرجلدی آن مشابه همان اثرات تزریق داخل عضلانی است. فارماکوکینتیک ناندرولون از طریق تزریق زیرجلدی مشابه همان تزریق داخل عضلانی است. اما تزریق زیر جلدی آسان تر به نظر می­آید و درد کمتری در مقایسه با تزریق داخل عضلانی دارد.

۳.۹.۱. شیمی دارویی ناندرولون دکانوات

ناندرولون دکانوات یا ناندرولون 17-بتا دکانوات یک استروئید سنتتیک مشتق شده از تستوسترون است. این ترکیب یک استر آندروژنی یا به طور دقیق تر، یک استر۱۷C-بتا دسیلات (دکانوات ) ناندرولون ( ۱-نورتستوسترون ) است. خود ناندرولون آنالوگ دمتیله شده­ تستوسترون است.

۴.۹.۱. تاریخچه ناندرولون دکانوات

از ناندرولون دکانوات برای اولین بار در کتاب ها در سال 1960 یاد شده است. بعد از آن در سال 1962 توسط شخصی به نام ارگانون[27]  با نام تجاری دکادورابولین برای استفاده پزشکی معرفی شد. کمی بعد به یکی از پر استفاده­ترین استروئید های آنابولیک در جهان تبدیل شد. ناندرولون دکانوات دومین فرم از ناندرولون بود که در سال 1959 معرفی شده  است.

۱۰.۱. تعریف و استفاده از دارو در جامعه

۱.۱۰.۱. نام ژنریک و تجاری ناندرولون دکانوات

ناندرولون دکانوات نام ژنریک دارو و همچنین با همین نام در سازمان USAN  ثبتت شده است. همچنین با نام ناندرولون دسیلات شناخته می شود. ناندرولون دکانوات  همچنین  با نام­های تجاری دکادورابولین، دکادورابول، دکانورابول، متادک و رتابولیل و با نام­های دیگری به فروش می رسد.

۲.۱۰.۱. دسترسی   و وضعیت قانونی ناندرولون دکانوات

ناندرولون دکانوات در سراسر جهان مانند انگلستان و دیگر کشورهای اروپایی، استرالیا، نیوزیلند، آمریکا لاتین، آسیا و در دیگر نقاط جهان در دسترس است. اما در آمریکا و کانادا به فروش نمی رسد. دسترسی به آن به صورت فزاینده­ای با گذر زمان کاهش یافته است. ناندرولون دکانوات همراه با دیگر استروئیدهای آنابولیک در آمریکا در دسته داروهای تحت کنترل و تحت قانون مواد مصرفی schedule III controlled است.

۱.۱۱. تحقیقات مرتبط با ناندرولون دکانوات

ناندرولون دکانوات در درمان پوکی استخوان در مردان مورد مطالعه قرار گرفته است اما برخلاف استرهای تستوسترون موثر نبوده است. در مطالعات کوتاه مدت ( 6 تا 8 هفته ) در مردان سالم بدنساز، ناندرولون دکانوات باعث تغییر توده معدنی استخوان نشد. اما مدت کوتاه این مطالعات باعث محدودیت در تفسیر نتایج درباره اثر ناندرولون دکانوات بر استخوان در مردان شده است.